Wat is Holisme? Een uitgebreide uitleg

Hoe kun je holisme nou het beste beschrijven? We leggen je in dit artikel uit wat holisme is, hoe je holisme spiritueel kunt zien en wat geest, lichaam en ziel hiermee te maken hebben.

Hoe is 2025 voor jou?✨ Ontdek het nieuwste boek van spiritueel uitgeverij AnkhHermes: Antwoorden uit het Universum.

Holisme

Holisme is een term die stelt dat het geheel meer is dan de som van de delen. De eigenschappen van een geheel kun je niet begrijpen door alleen de eigenschappen van de afzonderlijke delen te zien. In plaats daarvan moet je het geheel als een eenheid behandelen en de interacties tussen de delen in overweging nemen om het geheel te begrijpen.

Holisme is van toepassing op verschillende gebieden, zoals de natuurkunde, biologie, psychologie en sociologie. In de natuurkunde gaat holisme bijvoorbeeld over het begrip van het universum als een geheel, in plaats van het bestuderen van afzonderlijke planeten en sterren. In biologie wordt holisme toegepast op het idee van een organisme als een geheel, in plaats van alleen te focussen op afzonderlijke organen en cellen. En in de psychologie en sociologie wordt holisme gebruikt om het gedrag en de interacties van mensen te begrijpen in de context van sociale groepen en gemeenschappen.

Een belangrijk aspect van holisme is dat het stelt dat de delen van een geheel niet alleen op zichzelf kunnen bestaan, maar dat ze afhankelijk zijn van elkaar en het geheel waarbinnen ze functioneren. Dit betekent dat veranderingen in een deel van het geheel ook gevolgen kunnen hebben voor andere delen en het geheel als geheel.

Systemisch holisme en holistische geneeskunde

Er zijn verschillende benaderingen van holisme, waaronder systemisch holisme en holistische geneeskunde. Systemisch holisme benadrukt het belang van het begrijpen van een systeem als geheel en de manier waarop de delen van het systeem met elkaar samenhangen. Holistische geneeskunde benadrukt het belang van het behandelen van het gehele individu in plaats van alleen te focussen op een specifiek medisch probleem. Een holistische arts richt zich (in tegenstelling tot reguliere zorg) niet op symptoombestrijding, maar op het herstellen van de balans in het lichaam, zodat je zelf kunt herstellen en gezond blijft (in plaats van dat je iets onderdrukt met bijvoorbeeld medicatie).

Holisme spiritueel gezien

Hoe zit het met holisme en spiritualiteit? Holisme draait om de verbondenheid van alle dingen en het idee dat het geheel groter is dan de som der delen. Daarom is holisme is te vinden in veel spirituele stromingen, die vaak leren dat alle wezens en dingen onderling verbonden en onderling afhankelijk zijn. En dat het welzijn van jou als individu verbonden is met het welzijn van het geheel.

Eén van die stromingen is het Hindoeïsme. Hier leer je het concept van eenheid of non-dualiteit (ook wel Advaita genoemd, Sanskriet voor ‘leer van niet-twee’): alle wezens en dingen zijn uiteindelijk één en de scheiding tussen het individuele zelf (jij) en het universum is een illusie. Een andere stroming is het Boeddhisme: hier leer je dat alle dingen ontstaan in afhankelijkheid van andere dingen, en dat alles onderling verbonden en onderling afhankelijk is. In veel inheemse tradities wordt het concept van onderlinge verbondenheid trouwens ook benadrukt: alle wezens en dingen zijn met elkaar verbonden en spelen een rol bij het behouden van het evenwicht in de wereld.

Geest, lichaam en ziel

Je kunt de geest, het lichaam en de ziel zien als drie met elkaar verbonden aspecten van de menselijke ervaring. Als je het hebt over holisme dan gaat het vaak over deze drie termen samen: een drie-eenheid.

De geest verwijst naar de cognitieve en intellectuele functies van je hersenen, inclusief je gedachten, overtuigingen, percepties en emoties. Het lichaam verwijst naar het fysieke aspect van jou, inclusief je spieren, botten, organen en alle andere systemen waaruit je fysieke lichaam bestaat. De ziel verwijst naar het niet-fysieke aspect van jou; de essentie van je wezen.

In het holisme worden de geest, het lichaam en de ziel gezien als onderling verbonden en onderling afhankelijk, waarbij de gezondheid en het welzijn van het ene aspect van invloed is op het andere. Lichaamsbeweging en goede voeding kunnen bijvoorbeeld een positieve invloed hebben op zowel mentaal als emotioneel welzijn. Emotionele stress kan fysieke symptomen geven, zoals veranderingen in eetlust, slaappatroon en energieniveau.

Oefeningen zoals meditatie, yoga en ademwerk zijn er om balans en harmonie te brengen in je lichaam, geest en ziel. Deze oefeningen kunnen fysieke bewegingen, ademhalingstechnieken en mentale focus omvatten om jouw algehele welzijn te helpen verbeteren en een gevoel van evenwicht en harmonie te bevorderen.